Eithafiaeth yw ymlyniad ffyrnig at ideolegau neu gredoau, a nodweddir yn aml gan safiad digyfaddawd a radical. Mae'n dod i'r amlwg mewn meysydd amrywiol, gan gynnwys meysydd gwleidyddol, crefyddol neu gymdeithasol, lle mae unigolion neu grwpiau'n arddel safbwyntiau eithafol, yn aml ar draul goddefgarwch, trafodaeth resymegol, a chydfodolaeth heddychlon.
Mae Llywodraeth y DU wedi cyhoeddi diffiniad newydd o eithafiaeth sy’n ychwanegu at yr adnoddau i fynd i’r afael â’r bygythiad hwn sy’n datblygu drwy’r amser. Mae hyn yn cyd-fynd â phrif ddyletswydd y llywodraeth sef cadw dinasyddion a’n gwlad yn ddiogel. Mae’r diffiniad yn datgan: Eithafiaeth yw hyrwyddo ideoleg sy’n seiliedig ar drais, casineb neu anoddefgarwch, sy’n ceisio: 1. negyddu neu ddinistrio hawliau a rhyddid sylfaenol pobl eraill; neu 2. tanseilio, gwyrdroi neu ddisodli system y DU o ddemocratiaeth seneddol ryddfrydol a hawliau democrataidd; neu 3. creu amgylchedd caniataol yn fwriadol er mwyn i bobl eraill gyflawni’r canlyniadau yn (1) neu (2).
Er mwyn mynd i’r afael ag eithafiaeth mae meithrin empathi, hyrwyddo meddwl yn feirniadol, a chymryd rhan mewn deialog adeiladol yn hanfodol. Mae addysg, allgymorth cymunedol, a mynd i’r afael ag achosion sylfaenol cwynion hefyd yn chwarae rhan allweddol yn y gwaith o feithrin gwytnwch yn erbyn eithafiaeth.
Yr Aelod cyntaf o Senedd Ieuenctid Cymru dros Race Council Cymru. Mae Angel wedi gwneud cyfraniadau effeithiol yn galw ar i hanesion pobl ddu a phobl o liw fod yn rhan o gwricwlwm ysgolion Cymru.
Yr effaith fwyaf a gafodd Marcus oedd dylanwadu ar Lywodraeth y DU i ymestyn prydau ysgol am ddim i blant. Fe wnaeth hefyd godi proffil y mater yn y cyfryngau ac ymysg y cyhoedd gan arwain at sgwrs genedlaethol am dlodi bwyd.
Mae Poppy yn eiriolwr cryf dros gydraddoldeb, cyfiawnder cymdeithasol a hawliau dynol. Mae hi’n ymgyrchydd angerddol dros y newid yn yr hinsawdd ac mae hi’n ystyried ei hun yn rhyngwladolwr, gan gredu y dylai gwledydd weithio gyda’i gilydd.
Mae protestiadau heddychlon Greta wedi ysbrydoli mudiad ieuenctid byd-eang, wedi perswadio gwleidyddion i ymgysylltu â materion newid yn yr hinsawdd, ac wedi gwella ymwybyddiaeth y cyhoedd. Mae ei heffaith wedi cael ei galw’n ‘Effaith Greta.’
